Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

1. Ο Α’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 

 Κατά το µεγαλύτερο µέρος του Α' Παγκοσµίου Πολέµου η Ελλάδα παρέµεινε ουδέτερη. Όµως το 1917 η Κυβέρνηση του Ε. Βενιζέλου απεφάσισε να συµµετάσχει στον πόλεµο, στο πλευρό των Συµµάχων. Με το τέλος της παγκόσµιας σύρραξης -Οκτώβριος 1918- η Τουρκία συνθηκολόγησε (ανακωχή του Μούδρου) και η Ελλάδα βρέθηκε στην πλευρά των νικητών. Το «Γ. Αβέρωφ» κατέπλευσε στην Κωνσταντινούπολη και εκεί ύψωσε την ελληνική σηµαία ως µία από τις νικήτριες δυνάµεις του Μεγάλου Πολέµου.  Μετά την υπογραφή των συνθηκών ειρήνης. το «Γ. Αβέρωφ» µαζί µε τον υπόλοιπο στόλο µετέφεραν τα ελληνικά στρατεύµατα στην Ιωνία. Οι εξελίξεις των επιχειρήσεων στη Μικρά Ασία διέγραψαν γρήγορα αρνητική πορεία που κατέληξε στην Καταστροφή του '22.   

 2. Ο Β’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 

 Η εδαφική ακεραιότητα και η ανεξαρτησία της Ελλάδας απειλείται ξανά κατά το Β' Παγκόσµιο Πόλεµο. Οι πανίσχυρες δυνάµεις του Άξονα, η Γερµανία και η Ιταλία αποσκοπούν στην παγκόσµια κυριαρχία.  Προτού ο Μουσολίνι ζητήσει την παράδοση της Ελλάδας θα προσπαθήσει ύπουλα να την πλήξει. Θα τορπιλίσει ανήµερα το ∆εκαπενταύγουστο, στην Τήνο το εύδροµο ΕΛΛΗ, που σηµαιοστολισµένο ναυλοχούσε εκεί. Η αριθµητική και τεχνολογική υπεροχή των Γερµανών και Ιταλών σε όλους τους τοµείς κάνουν την ιδέα και µόνο της αντίστασης - πόσο µάλλον της νίκης - να µοιάζει χίµαιρα. Γι' αυτό και το ΟΧΙ της ηγεσίας που ενεκολπώθη και βροντοφώναξε η ψυχή του Ελληνικού λαού στο ιταλικό τελεσίγραφο, άφησε άναυδη τη Παγκόσµιο κοινή γνώµη που θεωρούσε αναπόφευκτη τη νίκη του Άξονα. Η αλαζονεία του Μουσολίνι δέχεται ηχηρό κόλαφο από το ψυχωµένο στρατό µας. Ο στόλος µας µε αιχµή δόρατος τα ηρωικά µας υποβρύχια διακρίνεται.   Η επακόλουθη Γερµανική εισβολή καταφέρει σοβαρά πλήγµατα στον ελληνικό στόλο,  όµως εκείνος δεν πτοείται.  Μετά την κατάληψη της Κρήτης στις 20-28 Μαΐου του 1941 από τους Γερµανούς, το Ελληνικό Πολεµικό Ναυτικό, το µόνο από όλα τα Ναυτικά των Ευρωπαϊκών κρατών που κατελήφθησαν από τον Άξονα, δεν παρεδόθη, αλλά και σύσσωµος ο Ελληνικός Στόλος, όσος δηλαδή διεσώθη από τις επιχειρήσεις στη Μάχη της Ελλάδας κατά του Άξονα, έπλευσε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Εκεί, µαζί µε διαφυγόντες από την κατεχόµενη Ελλάδα, άνδρες του Στρατού Ξηράς και της Πολεµικής Αεροπορίας, συνέχισε τον πόλεµο στο πλευρό των Συµµάχων όχι µόνο µέχρι την απελευθέρωση της Ελλάδας τον Οκτώβριο του 1944, αλλά µέχρι την τελική νίκη των Συµµάχων στην Ευρώπη, που πραγµατοποιήθηκε µε την πλήρη κατάρρευση της Γερµανίας το Μάιο του 1945. Τα επιτεύγµατα και ο ηρωισµός των Ελλήνων ναυµάχων  προσέδωσαν στον αγώνα αίγλη αρχαίου µεγαλείου. Τα κατορθώµατα των θρυλικών πλοίων Α/Τ ΟΛΓΑ, Α∆ΡΙΑΣ και του Υ/Β ΚΑΤΣΩΝΗΣ δε λησµονιούνται. Η συµµετοχή των Ελληνικών πλοίων στις αποβάσεις της Νορµανδίας και Νότιας Γαλλίας αποτελεί την κορωνίδα της δράσης του Ελληνικού Ναυτικού εκείνη την περίοδο.   

    Ας σηµειωθεί και ότι:

1) Τα λαµπρά κατορθώµατα του ελληνικού στρατού στη Βόρειο Ήπειρο είχαν ως στήριξη το ελληνικό εµπορικό ναυτικό, το οποίο σε µια άλλη αδιανόητη εποποιία επέτυχε τη µεταφορά µεγάλου αριθµού ανδρών και εφοδίων προς το µέτωπο χωρίς καµία απώλεια. Παράλληλα το ελληνικό πολεµικό ναυτικό όχι µόνο προστάτευε µε πλήρη ασφάλεια τις νηοποµπές, αλλά προέβαινε και σε επικίνδυνες εξορµήσεις στην Αδριατική αντιµετωπίζοντας ένα εχθρικό στόλο δεκαπλασίας ισχύος και δυνάµεως. Συνέπεια αυτών ήταν το Αιγαίο και το Ιόνιο να µείνουν απόρθητα ακόµα και από τα σχεδόν υπερσύγχρονα θωρηκτά του Ιταλικού στόλου. Οι σχετικά µικρές ελληνικές ναυτικές δυνάµεις υπήρξαν το φόβητρο του Ιταλικού Ναυτικού Γενικού Επιτελείου. 

2) Το Ελληνικό Πολεµικό Ναυτικό είχε την τιµή να δεχθεί µόνο αυτό µαζί µε τους Βρετανούς την παράδοση του Ιταλικού Στόλου µετά την ανακωχή της 8ης Σεπτεµβρίου 1943. Είχε ακόµα την τιµητική συµµετοχή του µε δύο κορβέτες στη µεγάλη Συµµαχική Απόβαση της Νορµανδίας στις 6 Ιουνίου 1944  και 4 φορτηγά πλοία του Εµπορικού Ναυτικού. Το «ΑΓIOΣ  ΣΠYPI∆ΩN» µε πλοίαρχο το Γεώργιο Σαµοθράκη, το «ΓEΩPΓIOΣ Π.» µε την πλοιαρχία του ∆ηµητρίου Παρίση, το «ΑMEPIKH» µε τη διακυβέρνηση του Σπυρίδωνα Θεοφιλάτου και το «EΛΛAΣ» Με την πλοιαρχία του Γεωργίου Tριλίβα.  Ακόµα 8 Ελληνικά πολεµικά συµµετείχαν στην απόβαση της Νοτίου Γαλλίας την 15η Αυγούστου 1944, µάλιστα ο ίδιος ο Tσώρτσιλ που παρευρίσκονταν εκεί χαιρέτησε µε µήνυµα το ηρωικό ελληνικό ναυτικό. 

3) Το Ελληνικό Εµπορικό Ναυτικό θρήνησε πάνω από 2.000 άνδρες κατά τον B' Παγκόσµιο Πόλεµο και το 60% των ωκεανοπόρων πλοίων του από τα 600 ατµοκίνητα πλοία και τα 700 πετρελαιοκίνητα καΐκια. Οι Ελληνικές απώλειες των εµπορικών µας πλοίων έφθασαν στο 14% του συνόλου των συµµαχικών απωλειών σε όλες τις θαλάσσιες επιχειρήσεις ένα τεράστιο ποσοστό για µια µικρή χώρα. Το Πολεµικό Ναυτικό έχασε κατά τη διάρκεια του Πολέµου 28 µάχιµα πλοία και 700 άνδρες. 

   3. Η ΙΤΑΛΟ-ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ ΚΡΗΤΗΣ  

O τελευταίος σταθµός της Κρητικής ιστορίας είναι η κατάληψη της Κρήτης από τους Γερµανούς και Ιταλούς, µετά από µια επική αντίσταση.  

Η µάχη για τη κατάληψη της Κρήτης κράτησε από τις 20 ως τις 29 του Μάη 1941. Στις 2028 Μαΐου του 1941 έγινε η απόβαση των Γερµανών στο νησί, καθώς και η ταυτόχρονη ρίψη των αλεξιπτωτιστών. Οι Κρητικοί µε τους συµµάχους: Βρετανούς, Νεοζηλανδούς και Αυστραλούς αντιστάθηκαν ηρωικά αλλά ηττήθηκαν. Όµως αυτή ήταν µια πύρρειος νίκη για τους Γερµανούς, γιατί τους προξένησε µεγάλες απώλειες σε έµψυχο και άψυχο δυναµικό. Μετά την κατάληψη της Κρήτης στο Νοµό Λασιθίου  αποβιβάστηκε  ένα Σύνταγµα Ιταλών και σε λίγες µέρες, έφθασε και η Μεραρχία της Σιένας που απλώθηκε σ' όλο το Νοµό, καθώς και στα ∆ωδεκάνησα. Στην υπόλοιπη Κρήτη απλώθηκαν οι Γερµανοί. ∆ιοικητής των ιταλικών στρατευµάτων του Ν. Λασιθίου και ∆ωδεκανήσου έγινε ο Ιταλός Στρατηγός Άγγελος Κάρτα και  ∆ιοικητής της υπόλοιπης Κρήτης ο Γερµανός στρατηγός Κράιπε. Ωστόσο µετά τη Μάχη της Κρήτης ταυτοχρόνως αρχίζει και η υψηλόφρονη Εθνική αντίσταση του κρητικού λαού..

ΜΑΧΗ ΚΡΗΤΗΣ - 20 ΜΑΙΟΥ 1941 

Το πρωί της 20ης Μαΐου του 1941 ο ξάστερος ανοιξιάτικος ουρανός της Κρήτης µαυρίζει από εκατοντάδες σκουρόχρωµα γερµανικά αεροπλάνα, τα οποία καθώς µουγκρίζουν µοιάζουν µε τέρατα της Αποκάλυψης. Η γη σείεται και αµέσως τα πρώτα κύµατα των επίλεκτων γερµανικών τµηµάτων αρχίζουν να πέφτουν κατά χιλιάδες, από τα αµέτρητα µεταγωγικά αεροπλάνα και ανεµόπτερα. Η µάχη για την κατάληψη της Κρήτης κράτησε  από τις 20 έως στις 29 του Μάη 1941.  Η γερµανική επίθεση ξεκίνησε µε ανελέητο βοµβαρδισµό των πόλεων και των χωριών και η  απόβαση των Γερµανών στο νησί έγινε µε ρίψη αλεξιπτωτιστών. Πεδίο µάχης και τα χωριά και οι πόλεις.  Ο άµαχος κρητικός λαός κτυπιέται ανελέητα. Η µάχη διεξάγεται σώµα µε σώµα.   Άµυνα παλλαϊκή, χωρίς σχέδιο, χωρίς πρόγραµµα. Ωστόσο οι γέροι, οι γυναίκες και τα παιδιά δηµιουργούν έπος! Οι απώλειες των Γερµανών αλεξιπτωτιστών κατά την πρώτη ηµέρα είναι απρόσµενα γι αυτούς µεγάλες. Αυτοί όµως συνεχίζουν απτόητοι τις ρίψεις. Πολλοί σκοτώνονται στον αέρα, αλλά και αυτοί που φτάνουν στο έδαφος αποδεκατίζονται από ένα άοπλο και αδάµαστο λαό, που µε την ψυχή γεµάτη Ελλάδα ορµάει µε τα µαυροµάνικα, τις τσουγκράνες και τα τσαπιά, πετσοκόβοντας τους σιδερόφρακτους και πάνοπλους εισβολείς. 

Η άµυνα κρατάει γερά. Αλλά προς το βράδυ της πρώτης ηµέρας, οι Γερµανοί πατούν πόδι στο αεροδρόµιο του Μάλεµε και το κρατούν, παρά τις επιθέσεις των υπερασπιστών του νησιού. Απόπειρα των χιτλερικών να στείλουν ενισχύσεις από τη θάλασσα συντρίβεται από τον Αγγλικό στόλο, µε φοβερές απώλειες για τους Γερµανούς, αλλά και τους Άγγλους που χάνουν βαριά πολεµικά σκάφη. Την επόµενη ηµέρα οι ρίψεις Γερµανών αλεξιπτωτιστών συνεχίζονται µε µεγαλύτερη πυκνότητα, αλλά και περισσότερες απώλειες για τους εισβολείς. Παρά τις εκατόµβες των νεκρών µε τις συνεχείς ενισχύσεις που φτάνουν ακατάπαυστα, οι Γερµανοί κατορθώνουν να δηµιουργήσουν και άλλα προγεφυρώµατα τα οποία ενώνονται µεταξύ τους και ετοιµάζονται για γενική επίθεση. Η κατάσταση για τους αµυνόµενους είναι πλέον απελπιστική και την εβδόµη µέρα αποφασίζεται η εκκένωση της Κρήτης από το συµµαχικό στρατό. Κυρίαρχοι καταχτητές πλέον οι υπάνθρωποι του Χίτλερ στρέφονται µε λύσσα πάνω στον άµαχο πληθυσµό, για να τον τιµωρήσουν για την ηρωική του αντίσταση. Λεηλατούν, δολοφονούν, καίνε, καταστρέφουν.  Οι βαρβαρότητες εναντίον του άµαχου πληθυσµού, µε συλλήψεις και οµαδικές εκτελέσεις, µε στρατόπεδα συγκέντρωσης κ.τ.λ, άρχισαν αµέσως µε την Γερµανική κατοχή της νήσου και ως αντίποινα. Πρώτο θύµα η Κάνδανος ( 1 Ιουνίου 1941 ), ύστερα τα Ανώγεια, η Βιάννος κ.τ.λ.   

                                                ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΡΗΤΗΣ 

Ωστόσο οι Κρήτες δε δαµάζονται και συνεχίζουν την ηρωική τους αντίσταση για 4 ακόµα χρόνια από τις απόκρηµνες και υπερήφανες βουνοκορφές του Ψηλορείτη, της ∆ίκτης και των Λευκών Ορέων. Συνεχίζουν την εθνική τους αντίσταση µέχρι που η λευτεριά ξαναγυρίζει και στεφανώνει και πάλι το ηρωικό και πανέµορφο νησί - Το νησί των γενναίων. Σηµειώνεται ότι στην Κρήτη ήταν η πρώτη φορά που οι Γερµανοί αντιµετώπιζαν αντίσταση από τον τοπικό πληθυσµό, δηλαδή από αστράτευτους και απόστρατους – ηλικιωµένους άνδρες, καθώς και από γυναίκες και παιδιά.   Από τις αρχές Ιουνίου 1941 δηµιουργούνται πλήθος από αντιστασιακές οργανώσεις σε ολόκληρη την Κρήτη, όπως του Μανώλη Μπαντουβά στον Αγ. Σύλλα, του Πετρακογιώργη στις Καµάρες, η οµάδα του Αδάµη Κρασανάκη στη ∆ίκτη,  η Οργάνωση Ανωγείων, η οργάνωση του Ραφτόπουλου στη Βιάννο, η Οργάνωση του Αντ Γρηγοράκη στον Κρουσώνα, η Οργάνωση του Γ Κατσιά στα Σφακιά, η οργάνωση του Μάντακα στα Λευκά όρη, του Γιώργη Κατσιρντάκη στα Χουστουλιανά, κ.α. 

Θυµίζουµε µόνο δυο από τα µεγάλα κατορθώµατα της Εθνικής Αντίστασης, που όµως τα λένε όλα: Απαγωγή του Γερµανού στρατιωτικού ∆ιοικητή Κρήτης  Κράιπε (26 Απριλίου 1944) από Εγγλέζους και Κρήτες αντιστασιακούς Εξαναγκασµός σε παράδοση του Ιταλού στρατιωτικού διοικητή Κάρτα.(από Κρήτες αντιστασιακούς)  
Η Εθνική Αντίσταση Κρήτης είναι ενέργεια λαϊκών ανθρώπων και όχι στρατιωτικών, αφού αφενός ο στρατός των συµµάχων µετά τη Μάχη της Κρήτης έφυγε στη Μ. Ανατολή και αφετέρου από το Νοέµβριο του 1940 η Κρήτη ήταν  αφύλακτη, χωρίς ελληνικό στρατό, χωρίς οργανωµένη άµυνα, επειδή  κατά τη κήρυξη του Ελληνο-ιταλικού πολέµου η  5η  Μεραρχία της Κρήτης έλειπε στο µέτωπο – ο λόγος και για τον οποίο η  κρητική µούσα λέει:  ''ΧΙΤΛΕΡ, ΝΑ ΜΗΝ ΤΟ ΚΑΥΧΗΘΕΙΣ ΠΩΣ ΠΑΤΗΣΕΣ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗ. ΞΑΡΜΑΤΩΤΗ ΤΗΝ ΗΥΡΗΚΕΣ  ΚΑΙ ΛΕΙΠΑΝ ΤΑ ΠΑΙ∆ΙΑ ΤΣΗΣ.   Η  5η Η ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΤΗΣ, ΤΟ ΑΙΜΑ ΤΗΣ ΚΑΡ∆ΙΑΣ ΤΗΣ''  στα ξένα πολεµούσανε, πάνω στην Αλβανία, µα πάλι πολεµήσανε ». (Ριζίτικο)  


Και µια µαντινάδα: Κρήτη µου όµορφο νησί πού ‘γραψες ιστορία ∆ίχως στρατό πολέµησες µια αυτοκρατορία.   
  

               ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ & ΟΙ ∆ΥΝΑΜΕΙΣ 

Σκοπός της κατάληψης της Κρήτης από τους Γερµανούς ήταν η χρησιµοποίηση της νήσου σαν αεροπορική βάση εναντίον της Αγγλίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Ιδιαίτερα ως βάση για την προστασία των θαλάσσιων επικοινωνιών στο Αιγαίο από Βρετανικές επιθέσεις που προέρχονταν από την Αλεξάνδρεια και ιδιαίτερα για την προστασία της µεταφοράς πετρελαίου στην Ιταλία.  Η απόφαση για την κατάληψη της Κρήτης λήφθηκε από τον ίδιο τον Χίτλερ στις 25 Απριλίου 1941, λίγες ηµέρες µετά την παράδοση της ηπειρωτικής Ελλάδας στις δυνάµεις του Άξονα, και έλαβε την κωδική ονοµασία «Επιχείρηση Ερµής» (« Unternehmen Merkury»). Στόχος ήταν να εξασφαλιστούν τα νοτιοανατολικά νώτα των Γερµανών  ενόψει της µεγάλης «Επιχείρησης Μπαρµπαρόσα» (= η Εκστρατεία για την κατάληψη της Ρωσίας) και να εφορµήσουν στη συνέχεια  από εκεί στη βόρεια Αφρική, µε εφαλτήριο την Κρήτη.  Το σχέδιο για την κατάληψη της Κρήτης εκπονήθηκε από το διοικητή της 7ης Γερµανικής µεραρχίας αλεξιπτωτιστών στρατηγό Kurt Studend και παρουσιάστηκε στο Χίτλερ από το αρχηγό  της Γερµανικής αεροπορίας Goring. Σύµφωνα µε το σχέδιο Στούντετ και την απόφαση του Χίτλερ, στις 25 Απριλίου 1941 εκδόθηκε η υπ' αριθµόν 28 διαταγή γενικών κατευθύνσεων (ντερεκτίβα) και την υπό συνθηµατική ονοµασία MERKUR ( ΕΡΜΗΣ) επιχείρηση για την κατάληψη της Κρήτης.  Για την κατάληψη της Κρήτης  είχαν διατεθεί από τους Γερµανούς η 7η Μεραρχία αλεξιπτωτιστών, η 5η Ορεινή µεραρχία και ένα σύνταγµα της 5ης Θωρακισµένης µεραρχίας.  Επίσης κάπου 1.370 γερµανικά αεροπλάνα έριξαν περίπου  60.000 Γερµανούς αλεξιπτωτιστές στην Κρήτη  µε παντός είδους οπλισµό. Οι συµµαχικές δυνάµεις που έλαβαν µέρος στη Μάχη της Κρήτης ήταν 3032000 στρατιώτες και 1500 αξιωµατικοί, Άγγλοι, Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί.  Επίσης 11.500 Έλληνες νεοσύλλεκτοι ( Υπήρχαν στο νησί οκτώ τάγµατα νεοσύλλεκτων που µεταφέρθηκαν από την Τρίπολη και το Ναύπλιο αγύµναστοι και χωρίς οπλισµό) και µια αξιόµαχη δύναµη της Σχολής χωροφυλακής.  Και σύσσωµος ο ηρωικός Κρητικός λαός. Επικεφαλής της ∆ύναµης Κρήτης (Creforce) ήταν ο στρατηγός Μπέρναρντ Φρέιµπεργκ, Νεοζηλανδός, ήρωας του Α΄ παγκόσµιου Πολέµου, Είχε έρθει στην Κρήτη στις 29 Απριλίου του 1941. 

                                                                ΤΟ ΤΙΜΗΜΑ  


 Το τίµηµα σε αίµα που πλήρωσε η Κρήτη από την εισβολή και κατοχή των Γερµανών είναι 6.593 άνδρες, 1.113 γυναίκες και 869 παιδιά. Φονευθέντες και αγνοούµενοι των συµµάχων είναι  1751. Οι Γερµανικές απώλειες είναι περίπου 4000 φονευθέντες και αγνοούµενοι Γερµανοί και πάνω από 170 αεροπλάνα. Στην επιχείρηση των 10 ηµερών της Μάχης τη; Κρήτης τα θύµατα των Γερµανών ήταν περισσότερα από ολόκληρη την επιχείρηση στη Γιουγκοσλαβία και Ελλάδα.Ο στρατός πού χάθηκε θα µπορούσε να χρησιµοποιηθεί για την κατάληψη της Κύπρου, της Συρίας, του Ιράκ και πιθανόν της Περσίας. Η 7η αεροµεταφερόµενη Μεραρχία του Γ΄ Ράιχ, η επίλεκτη Μεραρχία των Αλεξιπτωτιστών στο µέλλον δεν θα παίξει πια κανένα ουσιαστικό ρόλο, ούτε θα επιχειρηθεί παρόµοια επιχείρηση κατά την διάρκεια του πολέµου από τους Γερµανούς. 
                                       

Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ 

Το έπος της Μάχης της Κρήτης  και της Εθνικής αντίστασης Κρήτης το έγραψε η ψυχή του απλού Κρητικού! Η Μάχη και η Εθνική Αντίσταση της Κρήτης είναι ένας από τους σταθµούς µιας µακραίωνης πορείας αγώνων, θυσιών, ολοκαυτωµάτων.  Στη Μάχη της Κρήτης οι ηρωικοί υπερασπιστές του νησιού έδωσαν στον εισβολέα απάντηση, ανάλογη µε εκείνη του Λεωνίδα. Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ  είναι ένας από τους σηµαντικότερους σταθµούς στην ιστορία του 2ου Παγκόσµιου πολέµου. Αποτελεί σύµβολο ηρωισµού και αυτοθυσίας στην Ιστορία των λαών  ....
Η Μάχη της Κρήτης αντέστρεψε τη χρονολογική σειρά των σχεδίων του Γερµανικού επιτελείου. Επέφερε ριζική µεταβολή στις εκστρατείες και ιδίως στην πορεία όλου του πολέµου.  Η Μάχη της Κρήτης καθυστέρησε την επίθεση κατά της Ρωσίας που είχε προγραµµατιστεί για τις 18 Μαΐου του 1941 και έδωσε τη δυνατότητα στους Ρώσους να κερδίσουν χρόνο για να αµυνθούν. Έτσι ο Ρωσοτουρκικός πόλεµος ( Επιχείρηση Βαρβαρόσας ) αντί στα µέσα Μαΐου άρχισε στις 22 Ιουνίου 1941. Οι Κρητικοί µε τους συµµάχους τους στην Κρήτη: Βρετανούς, Νεοζηλανδούς και Αυστραλούς αντιστάθηκαν ηρωικά αλλά ηττήθηκαν. Όµως αυτή ήταν µια πύρρειος νίκη για τους Γερµανούς, γιατί τους προξένησε µεγάλες απώλειες σε έµψυχο και άψυχο δυναµικό. Ο διοικητής των συµµαχικών δυνάµεων στη Μάχη της Κρήτης, ο στρατηγός Φράιµπεργκ γράφει στην έκθεσή του: "Ολίγα έθνη έχουν τα ευγενικά προτερήµατα των Κρητικών". Ο Γερµανός διοικητής του Σώµατος Αλεξιπτωτιστών κατά τη Μάχη της Κρήτης Φον Στούντεντ γράφει στην έκθεσή του: "∆ι εµέ ως διοικητής των Γερµανικών µονάδων αλεξιπτωτιστών που κατέλαβαν την Κρήτη, το όνοµα της νήσου αυτής συνδέεται µε πικρές αναµνήσεις. Οµολογώ ότι επλανήθηκα στους υπολογισµούς µου όταν συνεβούλευσα αυτήν την επίθεση.  Αποτέλεσµα ήταν όχι µόνο να χάσω πολύτιµους αλεξιπτωτιστές, τους οποίους θεωρούσα παιδιά µου, αλλά και να εκλείψουν πλέον οι σχηµατισµοί αλεξιπτωτιστών, τους οποίους είχα δηµιουργήσει ο ίδιος". 

Ο ίδιος ο Χίτλερ ( Hitler) παραδέχθηκε: " Η Κρήτη απέδειξε ότι οι µεγάλες µέρες των αλεξιπτωτιστών τελείωσαν." Ο Βρετανός ιστορικός Αian Ciark έγραψε, σχετικά µε τη µάχη της Κρήτης: «Πόσο διαφορετικός θα ήταν ο ρους της ιστορίας, αν ένα χρόνο πριν οι κάτοικοι της ∆ύσης είχαν δείξει το ίδιο θάρρος µε τους Κρητικούς κατά την εισβολή των Γερµανών στα χωριά τους». Ο πατέρας της Νίκης Ουϊνστον Τσόρτσιλ  (Winston Churchill,  ο τότε  πρωθυπουργός της Αγγλίας) στα Αποµνηµονεύµατά του γράφει: «Η αντίσταση στην Κρήτη προκάλεσε την καταστροφή επίλεκτων γερµανικών δυνάµεων, που θα µπορούσαν να παίξουν κεφαλαιώδη ρόλο στα µεταγενέστερα γεγονότα της Μέσης Ανατολής… Στην Κρήτη ο Goering κέρδισε µια Πύρρειο νίκη, διότι µε τις δυνάµεις που σπατάλησε εκεί θα µπορούσε εύκολα να κατακτήσει την Κύπρο, τη Συρία, το Ιράκ και ίσως ακόµη και την Περσία... ∆ιέπραξε την ανοησία να αφήσει να του ξεφύγουν αυτές οι µεγάλες ευκαιρίες, µε το να θυσιάσει τις αναντικατάστατες αυτές δυνάµεις σε έναν θανάσιµο αγώνα που διεξαγόταν συχνά σώµα µε σώµα..." Ο Άγγλος στρατάρχης Weyvell (Ουέιβελ) ανέφερε στην κυβέρνησή του: "Οι απώλειες των Γερµανών στην Κρήτη έσωσαν τη γενική κατάσταση στη Μεσόγειο, διότι καταστράφηκε το µεγαλύτερο µέρος των αεραγηµάτων του εχθρού και µέγας αριθµός αεροπλάνων"!  Ο ίδιος λέγει επίσης: "Προθύµως αναγνωρίζοµεν ότι οι Έλληνες σύµµαχοί µας είναι οι πρώτοι που τας υπερόχους νίκας των εις την Βόρειον Ήπειρον άνοιξαν τον δρόµον και κατάφερον πλήγµατα κατά της φασιστικής Ιταλίας. Αι επιτυχίαι δεν είχαν µόνον τοπικήν σηµασίαν, αλλά επηρέασαν την όλην εξέλιξιν του πολέµου. Η άµυνα της Κρήτης έσωσε την Κύπρον, την Συρίαν, το Ιράκ και ίσως το Τοµπρούκ." Η ΕΣΣ∆, διά του Ραδιοφωνικού Σταθµού της Μόσχας, αναγνώρισε την καθοριστική συµβολή της Ελλάδος στην καθυστέρηση και τελική αποτυχία της Γερµανικής επιθέσεως εναντίον της ΕΣΣ∆ (επιχείρηση "Barbarossa"):  "Επολεµήσατε άοπλοι εναντίον πανόπλων και ενικήσατε. Μικροί εναντίον µεγάλων και επικρατήσατε. ∆εν ήτο δυνατόν να γίνει άλλως, διότι είσθε Έλληνες. Εκερδίσαµεν χρόνον διά να αµυνθώµεν. Ως Ρώσοι και ως άνθρωποι σας ευγνωµονούµε." 

Γράφει ο Joseph Goebbels στο ηµερολόγιό του, στις 8 Απρ. 1941, δύο ηµέρες µετά την γερµανική επίθεση, εντυπωσιασµένος και αυτός από την µαχητικότητα των Ελλήνων: "Προχωρούµε αργά στην Ελλάδα... Οι Έλληνες είναι γενναίοι µαχητές.... Τα καταληφθέντα χαρακώµατα είναι γεµάτα πτώµατα... Και αυτός ο Φύρερ θαυµάζει ιδιαιτέρως το θάρρος των Ελλήνων. Ίσως υπάρχει ακόµη ένα ίχνος της παλαιάς ελληνικής καταγωγής σ' αυτούς."  Η εφηµερίδα "Χρόνος", του Τόκιο, έγραφε: "Προτείνουµε ως ζήτηµα υπέρτατου καθήκοντος τιµής, όπως δηµιουργηθεί έκτακτο "Τάγµα των Ιπποτών της Κρήτης), για να τιµηθεί µε ειδικό παράσηµο κάθε πολίτης, κάθε στρατιώτης και κάθε αξιωµατικός που έλαβε µέρος στην ενδοξότερη µάχη της ιστορίας, τη Μάχη της Κρήτης" Οι Λονδρέζικοι Τάιµς  έγραψαν: "Η Μάχη της Κρήτης υπήρξε το συναρπαστικότερο γεγονός του Β' Παγκοσµίου Πολέµου. και η αποθέωση του ανθρώπινου ηρωισµού"  Ο Πάτρικ Λη Φέρµορ, ο εκπρόσωπος της Αγγλίας επί Γερµανοκρατούµενης Κρήτης, είπε: "Κατά τη Μάχη της Κρήτης, η ανδρεία και το πνεύµα των Κρητών γέµισαν τις σελίδες του παγκόσµιου τύπου. Η µάχη αυτή έγινε θρύλος και στα µάτια ολόκληρου του κόσµου η λέξη "Κρητικός" έγινε συνώνυµη µε τις λέξεις "Πολεµιστής" και "Ήρως"   

                                ΧΡΟΝΙΚΟ ΜΑΧΗΣ  ΚΡΗΤΗΣ (20 – 31 ΜΑΙΟΥ 1941)  
Ο Χίτλερ λογάριαζε να καταλάβει την Κρήτη σε 24 ώρες. Χρειάστηκαν οκτώ ηµέρες, που καθόρισαν την εξέλιξη του ∆ευτέρου Παγκοσµίου Πολέµου

                                              ΤΑ ΠΡΟ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ 
28 Οκτωβρίου 1940 Κήρυξη ελληνοϊταλικού πολέµου.  Νοέµβριος 1940 Η άµυνα της Κρήτης αναλαµβάνεται από τους Βρετανούς. Η 5η Μεραρχία Κρητών µεταφέρεται στην Αθήνα. 15 Απριλίου 1941 Μετά από αλλεπάλληλες συσκέψεις, αποφασίζεται η κατάληψη της Κρήτης από τους Γερµανούς.  Σύµφωνα µε το σχέδιο Στούντετ και την απόφαση του Χίτλερ εκδίδεται η υπ' αριθµόν 28 διαταγή γενικών κατευθύνσεων (ντερεκτίβα) για την υπό συνθηµατική ονοµασία MERKUR ( ΕΡΜΗΣ) επιχείρηση για την κατάληψη της Κρήτης. Με σκοπό της χρησιµοποίηση της Νήσου Κρήτης σαν αεροπορική βάση εναντίον της Αγγλίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Στο β' 15ήµερο του Απριλίου σχεδιάζεται η µεταφορά Ελληνικών και Βρετανικών δυνάµεων από την ηπειρωτική Ελλάδα στην Κρήτη. 23 Απριλίου: Η Ελληνική  Κυβέρνηση µεταφέρεται στην Κρήτη. 25 Απριλίου: Αποβιβάζεται στην Κρήτη συµµαχική  δύναµη, που αποτελείται από όγκο της 5ης Νεοζηλανδικής Ταξιαρχίας. 28 Απριλίου: Σύσκεψη στα Χανιά , υπό την προεδρία του Έλληνα πρωθυπουργού Εµµανουήλ Τσουδερού για την Στρατιωτική κατάσταση της νήσου. Επίσης πήραν µέρος Έλληνες και Βρετανοί αξιωµατικοί . 29 Απριλίου: Έρχεται στην Κρήτη µε το επιτελείο του ο Στρατηγός Φράυµπεργκ , διοικητής της Νεοζηλανδικής Μεραρχίας , ο οποίος την άλλη µέρα αναλαµβάνει την διοίκηση των ελληνοβρετανικών δυνάµεων της Νήσου. 14 Μαΐου: Αρχίζουν οι συστηµατικοί βοµβαρδισµοί της νήσου για την προπαρασκευή των επιθέσεων. 18 Μαΐου: Προσγειώνονται στα αεροδρόµια της Αττικής οι σχηµατισµοί των Γερµανικών αεροπλάνων.   

                                                           Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ 

20 Μαΐου: Αρχίζει η επίθεση . Την 6:30 πρωινή οι σταθµοί επιτηρήσεως αναφέρουν την προσέγγιση αεροσκαφών . Λίγο αργότερα σφοδροί βοµβαρδισµοί ακούγονται στα Χανιά . Ακολουθεί η πτώση την 7:30 πρωινή των αλεξιπτωτιστών ενώ στους τοµείς Ρέθυµνο και Ηρακλείου οι αλεξιπτωτιστές θα πέσουν µετά το µεσηµέρι. 

21 Μαΐου: Οι Γερµανοί εξακολουθούν να ρίχνουν το κύριο βάρος στο Μάλεµε. Η µοίρα του αγγλικού στρατού χτυπά γερµανική νηοποµπή 18 µίλια έξω από τα Χανιά . Βυθίζονται 15 διάφορων ειδών σκάφη και πνίγονται 4.000 Γερµανοί. 

22 Μαΐου: Καταλαµβάνεται το χωριό Μάλεµε από τους Γερµανούς . Απόπειρα ανακαταλήψεως του αεροδροµίου από τις ελληνοβρετανικές δυνάµεις αποτυχαίνει. Ο υποστράτηγος Ρίγκελ , διοικητής των γερµανικών δυνάµεων στην Κρήτη, προσγειώνεται µε το επιτελείο του στην δυτική όχθη του Ταυρωνίτη. 

23 Μαΐου: Το αντιτορπιλικό "Ντικόι" παίρνει από την Αγία Ρούµελη το βασιλιά και την ακολουθία του, ενώ οι Γερµανοί κινούνται προς την Κάντανο. 

25 Μαΐου: Καταλαµβάνεται η Κάντανος. 

26 Μαΐου: Καταλαµβάνεται ο Γαλατάς.

27 Μαΐου: Αποβιβάζεται στη Σούδα το απόσπασµα των καταδροµών του συνταγµατάρχη Λεϋµόκ απο 750 άνδρες που έπαιζε το ρόλο οπισθοφυλακής των βρετανικών δυνάµεων στα Χανιά . Από τον αρχιστράτηγο της Μέσης ανατολής στέλνεται στο διοικητή των ∆υνάµεων Κρήτης η διαταγή για την εκκένωση και καταλαµβάνεται η πόλη των Χανίων . 27/5/41 Ο αρχιστράτηγος Μέσης Ανατολής Ουέιβελ αποφασίζει την εκκένωση του νησιού. Στέλνονται πλοία. Πέφτουν τα Χανιά. 

28 Μαΐου 1941 Ιταλικά στρατεύµατα, προερχόµενα από τα Ιταλοκρατούµενα ∆ωδεκάνησα, αποβιβάστηκαν στην Σητεία και στη συνέχεια κατέλαβαν όλο το Νοµό Λασιθίου. ∆ιοικητής ήταν ο Ιταλός Στρατηγός Άγγελος Κάρτας, που έκανε έδρα του νοµού τη Νεάπολη. 28 Μαΐου : Οι Άγγλοι εκκενώνουν το Ηράκλειο. 

29 Μαΐου : Οι Γερµανοί καταλαµβάνουν Ηράκλειο και Ρέθυµνο. 

30 Μαΐου 1941 Ο διοικητής των συµµαχικών δυνάµεων στρατηγός Φράιµπεργκ αποχωρεί από την Κρήτη.

 31 Μάίου 1941 Το τελευταίο Βρετανικό πλοίο παραλαµβάνει µέρος των συµµαχικών στρατευµάτων. Οι δυνάµεις που δεν κατορθώνουν να επιβιβαστούν και που ο αριθµός τους ανέρχεται σε 5.500 άτοµα περίπου, παραδίδονται, συλλαµβάνονται ή καταφεύγουν στα βουνά της Κρήτης.  Η γερµανική σβάστικα κυµατίζει στο Νησί, η κατοχή απλώνεται σ' αυτό και ταυτοχρόνως αρχίζει και η υψηλόφρονη αντίσταση του Κρητικού λαού. 

« Στις 3 Ιουνίου 1941 το χωριό Κάνδανος ισοπεδώθηκε, για να µη ξαναχτιστεί πια ποτέ. Αυτή ήταν µία πράξη αντεκδίκησης για τις δολοφονίες Γερµανών αλεξιπτωτιστών, ορεινών δυνάµεων και του σώµατος µηχανικού, από τους άνδρες, τις γυναίκες και τους ιερείς που τόλµησαν να αντισταθούν στην πορεία του µεγάλου Ράιχ».   

                               ΧΡΟΝΙΚΟ  ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Από τις αρχές Ιουνίου 1941 δηµιουργούνται πλήθος από αντιστασιακές οργανώσεις σε ολόκληρη την Κρήτη, όπως του Μανώλη Μπαντουβά στον Αγ. Σύλλα, του Πετρακογιώργη στις καµάρες, η οµάδα του Αδάµη Κρασανάκη (Κρασαναδάµη) στη ∆ίκτη,  η Οργάνωση Ανωγείων, η ΚΕΕΕ του Ραφτόπουλου στη Βιάννο, η Οργάνωση του Αντ Γρηγοράκη στον Κρουσώνα, η Οργάνωση του Γ Κατσιά στα Σφακιά, η οργάνωση του Μάντακα στα Λευκά όρη, του Γιώργη Κατσιρντάκη στα Χουστουλιανά, κ.α. Το Νοέµβριο του 1942, το Γενικό Αρχηγείο Αντίστασης Κρήτης εγκαταστάθηκε στη ∆ίκτη, αρχικά στη µάντρα του καπετάν Κρασαναδάµη και ακολούθως στου Χαµαίτη τη βρύση Το ∆εκέµβρη του 1942 ο Μανώλης Μπαντουβάς διαλύει το ληµέρι  του στον Αγ. Σύλλα και µε τα άλλα αδέλφια του πάει και βρίσκει τον καπετάν Κρασαναδάµη και τα  αδέλφια του στη ∆ίκτη. Όταν το 1942, µετά το κτύπηµα των δοσίλογων, την τροµοκρατία των Γερµανών (εκτέλεση 62 µαρτύρων στο Ηράκλειο) κυνηγούν τον Μπαντουβά και ντόπιοι δοσίλογοι και Γερµανοί. Προ αυτού ο Μπαντουβάς πάει και βρίσκει τον Κρασαναδάµη και τον στηρίζει. Εκεί έρχονται µετά και ο Ποδιάς, Ζαµπετοχρήστος, οι αξιωµατικοί Μπετεινάκης, Πλεύρης, Ραφτόπουλος κ.α. και ιδρύουν το Ενωµένο αντάρτικο µε Γενικό αρχηγό τον Μανώλη Μπαντουβά.  Αργότερο το Γενικό Αρχηγείο µεταφέρθηκε από τη  µάντρα του Κρασαναδάµη στου Χαµαίτη τη βρύση. Στις 4 Φεβρουαρίου 1943 πέφτει στο Καθαρό της ∆ίκτης ο Άγγλος Ταγµατάρχης Πάτρικ Λη Φέρµορ, σύνδεσµος του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής και το παραλαµβάνουν ο Καπετάν Κρασαναδάµης µε τον ήρωα Παύλο Πετράκη.  Στις αρχές Αυγούστου 1943 πραγµατοποιείται συνάντηση αξιωµατικών και καπεταναίων στη µάντρα του καπετάν Κρασαναδάµη, για να προετοιµάσουν την υποστήριξη συµµαχικής Απόβασης,   

Στις 3 Νοεµβρίου 1943 οι Γκεσταµπίτες µε τον Σουµπερτ φτάνουν στο Λασίθι και σφάζουν ή δέρνουν τους Λασιθιώτες. Από εκεί µετά πάνε σε άλλα µέρη της Κρήτης. Στις 12-20 Σεπτεµβρίου γίνεται η νικηφόρα Μάχη της Βιάννου µε αρχηγό το Εµµ Μπαντουβά και υπαρχηγούς τον Κρασαναδάµη κ.α. όπου φονεύτηκαν πάρα πολλοί Γερµανοί και αιχµαλωτίστηκε όλο το Γενικό Γερµανικό Επιτελείο και συνάµα ακολούθησε η παράδοση της στρατιάς των Ιταλών, κάπου 7.500 Ιταλοί.  Το ∆εκέµβριο γίνεται εκτέλεση 12 Γερµανών αξιωµατικών στη  µάντρα του Καπετάν Κρασαναδάµη από την οµάδα Μπαντουβά ( ως αντίποινα  τόσο για τη δολοφονία από τους Γερµανούς ενός από τα αδέλφια Μπαντουβά όσο και άλλων Κρητών). Ως αντίποινα οι Γερµανοί καίνε και κατασφάζουν τα χωριά της Βιάνου και Ιεράπετρας Στις 26 Απριλίου 1944 πραγµατοποιήθηκε  η απαγωγή του στρατηγού Κράιπε από τους  W. S. Moss και o P. L. Fermor και Κρήτες αντιστασιακούς Γιώργη Τυράκη, Μ. Πατεράκη κ.α. Ήταν µια τολµηρή και µοναδική ενέργεια, η οποία καταρράκωσε το ηθικό των κατακτητών Γερµανών, και έκανε υπερήφανους όλους τους Κρητικούς. Από την άλλη η πράξη αυτή είχε  άσχηµες συνέπειες (παρά πολλά θύµατα) λόγω της εκδίκησης των Γερµανών. Στις 16 Σεπτεµβρίου ο Στρατηγός Κάρτα µε δύο ανώτερους αξιωµατικούς του επιτελείου του και το Λοχαγό Ταβάνα παραδίνονται. Σε σύσκεψη που πραγµατοποιείται στους Ποταµούς, µεθοδεύεται η φυγάδευση του Κάρτα. Στη σύσκεψη παίρνουν µέρος ο πρώην Βουλευτής και Υπουργός Στυλιανός Κούνδουρος, ο Άγγλος Λη Φέρµορ, ο στρατιωτικός ∆ιοικητής Νοµού Λασιθίου Συνταγµατάρχης Νικόλαος Πλεύρης και ο καπετάνιος Κρασανάκης Αδάµ. Οι δύο Ιταλοί αξιωµατικοί µε τους επιτελείς τους παραλαµβάνονται από οµάδα ανταρτών µε επικεφαλής τον Αδάµ Κρασανάκη στο Μέσα Λασίθι. Αφού διανυκτέρευσαν στο χωριό Μαγουλά, οδηγήθηκαν µέσω Επανωσήφη και Αχεντριά στην περιοχή Τσούτσουρος. Στις 20 Σεπτεµβρίου καταφτάνει στη θέση Μαριδάκη, Αγγλικό σκάφος επιφάνειας, στο οποίο επιβιβάζεται ο Κάρτα µε τους επιτελείς του. Στη συνέχεια την ήπια ιταλική κατοχή διαδέχεται η επαχθέστερη Γερµανική.   Τον Αύγουστο του 1944 γίνονται σαµποτάζ (κάψιµο αποθηκών βενζίνης, ανατινάξεις εγκαταστάσεων κ.α.) στις ∆αφνές, και Αποστόλους Πεδιάδος, στο ∆ράσι Μεραµβέλου κ.α. από τους Κρασαναδάµη, Χαιρέτη, Φιλεντέµ κ.α.

         ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΒΑΘΥΠΕΤΡΟΥ ΚΑΙ ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ ΓΕΡΜΑΝΩΝ

Η Γερµανική κατοχή παίρνει τέλος στις 9 Μαΐου 1945, µε την υπογραφή της συνθήκης παράδοσης των Γερµανοιταλικών δυνάµεων.   

8-2-1981 ~~~Aδερφια ζειτε εσεις μας οδηγειτε